گریدر یا ماشین شیب‌ساز از جمله ماشین آلات عمرانی است که در پروژه‌های راه‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای آشنایی با ویژگی‌ها و نحوه عملکرد این ماشین در ادامه این مطلب ما را همراهی کنید.

⏲ مدت زمان تخمینی مطالعه: 6 دقیقه

گریدر چیست؟

گریدر” دستگاهی است که می‌تواند عملیات تنظیم شیب و تسطیح خاکریزی‌ها و خاکبرداری‌ها را در طول راه انجام دهد. منظور از تنظیم شیب، تنظیم شکل خاکبرداری‌ها و خاکریزی‌ها و ایجاد توازن در آن‌ها است. به عملیات خاکبرداری از قسمت‌های گود، بالانس (تعادل) می‌گویند. همچنین شکل‌بندی و تنظیم نهایی هر لایه از راه، اصلاح نامیده می‌شود. این نکته باید در نظر گرفته شود که کارهای مربوط به هر لایه قبل از شروع به احداث لایه‌بندی به طور کامل به پایان برسد و شکل‌بندی و تعادل طبق استانداردهای راه‌سازی انجام شود. به همین دلیل دقت در عملیات گریدر می‌تواند به مقدار قابل توجهی (گاهی تا 20 درصد) در بالا بردن تولید و کم کردن هزینه مؤثر واقع شود.

 

گریدر چیست؟

ساخت اولین گریدر

در سال ۱۸۹۶ کمپانی J.D.Adams که توسط خود J.D.Adams تاسیس شده بود اولین سری گریدرها را با نام سری Road King  تولید کرد. این گریدر جاده‌ای دارای چهار چرخ و یک قاب فولادی و طراحی مکانیکی بود. سری Road King  محبوبیت خوبی به دست آورد و شرکت J.D.Adams تا سال ۱۹۳۰ به تولید گریدر در این سری ادامه داد.

در سال ۱۹۱۹ کمپانی تولید گریدر راسل ( Russel ) به تولید اولین گریدر با موتور خودکششی پرداخت. این گریدر با اضافه شدن یک تیغه گریدر به بدنه اصلاح شده یک تراکتور ساخته شد. این طرح یک الگوی اصلی و اولیه برای تمام گریدرهایی بود که در آن زمان تولید می‌شد. در سال ۱۹۲۸ کمپانی تراکتورسازی کاترپیلار شرکت تولیدکننده گریدر راسل را خرید و خط تولید گریدر را نیز به خط تولید ماشین آلات خود اضافه کرد.

انواع گریدر

  • گریدر بدون موتور

این نوع از اولین نمونه‌های گریدر بدون موتور در گذشته بودند. امروزه این نوع گریدر از رده خارج شده است، مگر در شرایط خاصی مانند سطوحی که خاک آن سخت یا دارای آب باشد.

  • گریدر موتوردار

امروزه تنها نوع گریدرهایی که تولید می‌شوند نوع موتوردار هستند، که از لحاظ اندازه به دو نوع تقسیم‌بندی می‌شوند.

  • گریدرهای سبک

این نوع دستگاه مناسب کارهای معمولی مانند تسطیح سطوح و پخش مواد است.

  • گریدرهای سنگین

این نوع گریدر در عملیات‌های سنگین جاده‌ای مورد استفاده است.

 

انواع گریدر

مزایای گریدر

  1. قابلیت دور زدن
  2. هزینه بهره‌برداری کم
  3. قابلیت تنظیم چرخ‌های جلویی
  4. نیاز به یک راننده
  5. قابلیت تنظیم زاویه تیغه برای ایجاد شیب مناسب
  6. امکان حرکت رو به عقب به کمک گیربکس عقب

قسمت های اصلی تشکیل دهنده گریدر

شاسی و بدنه

بدنه و شاسی در افزایش قدرت مانور این دستگاه تاثیر زیادی دارند. بدنه و شاسی دارای دو نمونه کمرشکن و مستقیم تقسیم‌بندی هستند.

تیغه

تیغه این دستگاه لبه‌های قابل تعویض دارد که در حالات مختلفی، نسبت به دستگاه قرار می‌گیرد.

تیغه با لبه‌های مستقیم و منحنی با ارتفاع و ضخامت‌های مختلفی برای گریدر وجود دارند.

لبه‌های منحنی این تیغه‌ها مناسب تنظیم دقیق شیب‌ها و بریدن مواد سخت هستند.

تیغه با لبه‌های مستقیم برای زمانی است که فرسایش لبه‌ها بالا باشد و نفوذ به سادگی امکان‌پذیر باشد.

تیغه‌هایی که با لبه‌ نازک هستند مناسب کارهای ظریف هستند اما در عوض لبه‌های کلفت‌تر دارای دوام و استحکام بیشتری می‌باشند.

چرخ

وظیفه چرخ‌ها در این دستگاه تحمل وزنی است که از عملیات سنگین به دستگاه وارد می‌شود. به همین دلیل بهتر است که تمامی چرخ‌ها هم اندازه باشند. در برخی موارد نیز چرخ‌های جلویی کوچک‌تر می‌باشند.

 

چرخ

کلاج و موتور

کلاج برای ماشین‌های سنگین یک موضوع بسیار مهم است، به همین دلیل است که باید دارای عملکرد صحیحی باشند و آن را چک کرد. ترمزها نیز بر روی چرخ‌های دستگاه که در عقب ماشین هستند، قرار دارند.

سیستم حرکتی

در اکثر این ماشین آلات ۶ تا ۹ عدد دنده جلو و ۲ تا ۹ عدد دنده عقب وجود دارد. نحوه عملکرد سیستم حرکتی در این دستگاه‌ها به این صورت است که برای کارهای سنگین و دقیق به جعبه دنده قدرتمند و کم سرعت و برای کارهای کوچک‌تر به سرعت متوسطی بین ۳۰ تا ۴۰ کیلومتر بر ساعت نیاز است.

دریچه کنترل سوخت

سرعت گریدر به واسطه این قسمت تنظیم می‌شود. در برخی موارد نیز از یک اهرم بر روی کنسول نیز استفاده می‌گردد.

نکات مورد توجه در کار با گریدر

  1. کار مورد نظر با گریدر باید در کمترین تعداد گذر انجام شود.
  2. امکان پیچ‌ها و دور زدن گریدر تا حد امکان باید حذف شود، به طور معمول در گذرهای کمتر از 300 متر بهتر است گریدر از دنده عقب استفاده کند. در فاصله‌های طولانی‌تر رانندگان مجرب می‌توانند از دنده عقب هم استفاده کنند.
  3. اگر خاک سفت باشد باید تعداد مناسبی دندانه روی تیغه وجود داشته باشد.
  4. موادی که با گریدر کنده و ریسه شده‌اند، باید قبل از اینکه ارتفاع توده خاک به حدی برسد که مزاحم کار عادی دستگاه شود توسط خود دستگاه یا لودر جمع‌آوری گردد.
  5. در حین کندن جوی باید تیغه به نحوی تنظیم شود که خاک‌های کنده شده، در بین دو چرخ عقب ماشین کود شوند.
  6. اگر مواد خاکی بیش از حد خاک در جلوی تیغه گریدر جمع شوند گریدر نمی‌تواند آن‌ها را جابه‌جا کند.
  7. با به کار گرفتن رانندگان ماهر برای گریدر، می‌توان در زمان و هزینه کار به مقدار زیادی صرفه‌جویی نمود.
  8. با توجه به اینکه معمولا ارتفاع تیغه گریدر کم است بهتر است کمپرسی‌ها مواد خاکی را در یک مکان نریزند.
کاربرد گریدر در پروژه های عمرانی چیست؟

بارگیری کامیون‌ها
شیب‌بندی‌های دقیق
حمل مواد به کنار جاده‌‌ها
کندن جوی، مخلوط کردن و پخش کردن خاک و مواد قیری
تنظیم شیب، شکل دادن شیب‌ها و خاکبرداری‌ها (ترانشه‌ها)
برف روبی و برداشتن لایه‌های سست سطح زمین
پخش کردن مواد خاکی در سدهای خاکی
دپو کردن خاک در محل قرضه

5/5 - (7 امتیاز)