بتن قبل از گیرش‌های اولیه و نهایی، یک ترکیب سیال است. این ترکیب برای قرارگیری در موقعیت مورد نظر به چهارچوبی نیاز دارد که از ریزش ترکیب بتن تا زمان گیرش اولیه جلوگیری کند. به این چهارچوب که برای نگهداری بتن استفاده می‌شود، قالب بتن ریزی گفته می‌گویند. قالب‌های بتن در انواع و قیمت‌های مختلفی در بازار وجود دارند. در ادامه مقاله در این مورد بیشتر صحبت خواهیم کرد.
قالب بتن ریزی چیست؟
برای ساخت يك سازه بتن مسلح، بتن تازه باید در قالب بتن فلزی یا انواع دیگر قالب بتن ریخته شود، تا بعد از پر كردن تمام حجم قالب‌ها و گیرش بتن به شكل موردنظر درآيد. یکی از مهم‌ترين مراحل ساخت سازه‌های بتنی، نحوه قالب بندی است. به همین دلیل مجری سازه‌های بتنی باید به طور کامل در جریان امور مربوط به قالب بندی، از تجهیزات قالب بتن تا مشخصات و جزئیات ابعاد و روش‌های اجرا قرار بگیرد. قالب بتن از زمان‌های گذشته در مدل‌های مختلفی مانند چوبی، فلزی و … در کارهای عمرانی و ساخت و ساز کاربرد داشته است.
قالب بتن چوبی، دارای قیمت ارزان‌تری است اما بدلیل اینکه همیشه توسط نجارها در محل پروژه طبق نقشه، ساخته و استفاده می‌شده است اما هم زمان زیادی صرف می‌شد و هم اینکه عمر کمی داشتند. این نوع قالب بندی از لحاظ کار ساده است اما در پروژه‌های بزرگ وقت گیر است. با این حال در مناطقی که قیمت نیروی کار به نسبت تهیه قالب‌های پربازده کمتر است کاربرد گسترده‌ای دارد.
انواع قالب‌های بتن
قالب فلزی بتن
این نوع از قالب‌ها جز پرکاربردترین و رایج‌ترین نوع قالب‌ها هستند. استفاده از این قالب‌ها بسیار ساده است و دیگر نیاز به برش قالب در اندازه‌های موردنیاز نیست، زیرا توسط کارخانه‌ها به صورت آماده ساخته شده و در اندازه‌های مختلفی برای اجاره و یا فروش در اختیار مصرف کنندگان قرار می‌گیرد.
قالب‌های چوبی بتن
این قالب‌ها دارای استفاده بیشتری در گذشته بوده‌اند. این قالب‌ها از یک صفحه چوبی کف و صفحات جانبی کناری که به وسیله گوه، سنجاق، بست‌ها و… تشکیل می‌شوند. قالب بندی در این نوع از قالب‌ها نیاز به نیروی کار زیادی نیاز دارد بنابراین هزینه بالایی دربردارد.
انواع قالب‌های بتن
قالب‌های پلاستیکی بتن
این قالب‌ها از پلیمر ساخته شده‌اند که در مقابل ضربه و رطوبت مقاومت بسیار بالایی دارند. به همین دلیل عمرمصرف این گونه از قالب‌ها بالا است، بنابراین می‌توان از آنها بارها استفاده کرد.
قالب‌های آجری بتنی
این قالب‌ها در قالب بندی بتن فنداسیون معمولا به کار می‌روند. اتصالات قالب‌های آجری با استفاده از ملات‌ها و مصالح بنایی انجام می‌شود.
قالب‌های فایبرگلاس بتن
قالب‌های فایبرگلاس بتن، یک نسل جدید از قالب بتن هستند. از این نوع قالب برای ساخت قطعات بتنی با شکل‌های پیچیده‌ای که نمی‌توان آنها را با دیگر قالب‌ها مانند قالب فلزی، چوبی، پلاستیکی و… ساخت، استفاده می‌گردد.
قالب تیرچه بتنی
این نوع قالب بتن از نوع فلزی و به ناودانی برای ساخت تیرچه‌ها استفاده می‌گردد.
تجهیزات و قطعات قالب فلزی بتن
پین و گوه
برای اتصال قالب‌ها به یکدیگر از این وسیله استفاده می‌شود.
میان بولت
از میان بولت‌ها برای چفت کردن و محکم شدن دو قالب به یکدیگر، آب بند کردن بتن و کنترل فشارهای جانبی استفاده می‌گردد.
شمع
این وسیله برای مصارفی مانند کنترل وزن قالب بتن، خیز و … به کار می‌رود.
داربست
داربست برای دسترسی به ارتفاعات و همچنین قالب‌بندی تیر به کار برده می‌شود.
پشت بند
می‌توان برای جلوگیری از اعوجاج قالب‌ها از پشت بندهای افقی و برای کنترل فشارهای جانبی بتن از پشت بندهای عمودی استفاده کرد.
دستکش
برای جلوگیری از آسیب، کارگران باید حتما نکات ایمنی مانند پوشیدن دستکش را رعایت کنند.
تجهیزات و قطعات قالب فلزی بتن
نکات قالب بندی با قالب فلزی بتن، از دید یک قالب بند حرفه‌ای
- خلاقیت و حرفه‌ای بودن قالب بند در سرعت اجرا
- کیفیت بتن اجرا شده در کاهش هزینه‌ها تاثیر بسزایی دارد
- بنابراین نگاه یک قالب بند به قالب بتن باید از یک ابزار ساده فراتر باشد
- خلاقیت و تجربه کاری در یک پروژه 1000 متر مربعی حداقل تا 30% کاهش هزینه در قالب بندی را به دنبال دارد
- در قالب بندی سقف‌هایی که ارتفاع بالاتر از 4.5 متر دارند و امکان استفاده از جک سقفی نیز مشکل است، باید از داربست مثلثی (اسکافلد ) و یا داربست چکشی (ستاره ای) استفاده کرد.
بنابراین یک قالب بند حرفه‌ای با خلاقیت خاصی که دارد با ساخت خرپا، گلوبند ستون و تیرچه فلزی به راحتی می‌تواند کار زیرسازی قالب بتن را انجام دهد و داربست مثلثی را حذف کند. این کار علاوه بر اینکه باعث افزایش سرعت چشمگیر کار و کاهش هزینه‌ها می‌شود، به دلیل باز بودن فضا در پروژه، تردد کارگران را آسان کرده و کار دمونتاژ و جابجایی ابزارها را نیز راحت‌تر می‌کند. در واقع می‌توان گفت که عملکرد خلاقانه قالب بند می‌تواند کارایی قالب بتن را فراتر از آنچه که هست، انجام دهد.
عوامل موثر در بالا بردن طول عمر مفید قالب فلزی بتن
- داشتن بسته بندی و جابجایی مناسب در بین طبقات
- انواع نتاژ مناسب و اصولی قالب بتن
- روغن‌کاری قبل از مونتاژ با روغن مخصوص قالب بتن. البته باید توجه نمود که از گازوییل استفاده نشود.
دلیل تفاوت قیمت قالب‌های بتن
قیمت همه کارخانه‌های تولید کننده قالب فلزی بتن باهم برابر نیست، این موضوع علت‌های مختلفی دارد که آنها را در اینجا بررسی می‌کنیم:
- علت اول نوع ورق استفاده شده برای تولید قالب است، در بازار انواع ورق‌های مختلف با قیمت‌های مختلفی وجود دارد که اختلاف قیمت‌ها برای هر کیلو در خود ورق حتی ممکن است به 700 تومان هم برسد.
اما گاهی اوقات دو شرکت تولید کننده از یک نوع ورق برای قالب استفاده می‌کنند، ولی باز هم قیمت قالب آنها برابر نیست؛ که به دلایل زیر می‌باشند:
- کیفیت قالب‌ها و نیروهای ماهر شرکت یکی از این عوامل تاثیرگذار است، دستمزد دریافتی پرسنل و کارگران ماهر نسبت به کارگران معمولی بیشتر است و باید گفت محصول تولید شده با پرسنل ماهر دارای کیفیت فوق العاده‌ای خواهد بود.
- یکی از علل دیگر کنترل هزینه‌ها است، شاید شرکتی این توانایی را داشته باشد که از نیروهای ماهر استفاده نماید اما بتواند هزینه‌های سربار و اضافی خود را کنترل کند یا با همان هزینه‌ها تولید خود را افزایش دهد، در نتیجه قیمت تمام شده محصول خود را پایین نگه می‌دارد.
- علت بعدی استراتژی مجموعه است. برای مثال استراتژی مجموعه‌ای تولید و فروش بالا با سود کم است ولی استراتژی یک مجموعه دیگر تولید کم با سود بیشتر باشد.
ثبت ديدگاه