قیف بتن ریزی (باکت بتن ریزی)

قیف بتن ریزی چیست؟

قیف بتن ریزی  یا باکت بتن ریزی چیست؟ بتن ریزی با ابزارهای مختلفی انجام می شود که هر کدام برای شرایط متفاوتی به کار گرفته می شوند.

مشخصات قیف بتن ریزی

• این قیف باید از جنس فولاد یا فولادی باشد.
• قیف برای سهولت ریختن بتن در لوله و به عنوان یک مخزن موقت است که می تواند حجم مناسبی از بتن را برای مدت 5 تا 15 دقیقه نگهداری کند. بنابراین باید بتواند به راحتی از لوله جدا شود و قابلیت اتصال راحتی نیز داشته باشد.
• قیف بهتر است دارای زاویه 50 درجه با افق باشد.
• قیف معمولا دارای ارتفاع حدودا 7.0 تا 1 متر و قطر آن در بالا نیز از 1 تا 1.25 می باشد.

کاربردهای قیف بتن ریزی

شکل 3. کاربردهای قیف بتن ریزی

از قیف در بتن ریزی ستون ها و دیوارهای مرتفع استفاده می شود. کاربردهای دیگر این وسیله در زیر آورده شده است:

1. بتن ریزی پرده های آب بند سد ها و دیواره های آن ها در محل خشک یا آب دار یا داخل گل حفاری شده
2. بتن ریزی در پایه یا مکان های نیمه عمیق پل ها و میله چاه ها
3. بتن ریزی زیر آب هایی مانند تالاب، رودخانه، دریاچه، دریا و …
4. تعمیر سازه های زیر آب
5. در معادن، سد ها و سازه های مختلف

بتن ریزی ترمی یا لوله ای (Tremie)

بتن ریزی که به وسیله لوله و قیف انجام می شود بتن ریزی ترمی (Tremie) نامیده می شود. در این روش لوله ترمی با گل بنتونیت که انعطاف ناپذیر است استفاده می شود که به صورت قائم قرار می گیرد و قیف بتن ریزی که هم کار بتن ریزی درون لوله را ساده می کند و هم نقش یک مخزن را دارد تا لوله خالی از بتن نماند، روی آن قرار داده می شود.

لوله های ترمی در اندازه های 3 متری به یکدیگر متصل شده و انتهای لوله در بتن قرار می گیرد. این لوله از بالا تا پایین به وسیله بتن آبکی پر می شود. انتهای این لوله به اندازه 90 تا 150 سانتی متر در بتنی که قبلا ریخته شده قرار می گیرد.

وقتی که بتن از انتهای آن خارج می شود بتن های قبل را پس زده و جانشین آن ها می شود و در نتیجه نیازی به تراکم ندارد. این مجموعه قیف و لوله به وسیله جرثقیل نگه داشته و جا به جا می شود. شروع بتن ‌ریزی با ترمی و لوله بسیار مهم است. نخستین لایه‌ های بتن باید بسیار کنترل‌ شده و چسبنده و پر از سیمان باشد و به آهستگی وارد قالب شوند تا از Wash Out لایه سطحی ضعیف بتن جلوگیری گردد.

روش های بتن ریزی در شرایط غیر معمول

اگر بتن ریزی در شرایط غیر معمول مانند محیط آبی انجام پذیرد باید از روش قیف و لوله استفاده نمود. البته روش های زیادی برای این کار وجود دارد. برخی از این روش ها عبارتند از :

که در این مطلب ما قصد داریم به بتن ریزی با قیف و لوله بپردازیم.

نکات مهم در بتن ریزی با قیف

این روش شامل یک قیف و یک لوله می باشد که باید کاملا آب بند باشد و بتن بتواند به راحتی در آن حرکت نماید. در طول مدت بتن ریزی باید این لوله پر از بتن باشد. این روش مناسب برای زمانی است که قرار است بتن ریزی در زیر آب انجام پذیرد. بنابراین باید دقت داشته باشیم که مواد بتن در اثر جریان آب شسته نشوند. برای اینکه کارایی بتن مذکور زیاد باشد، لازم است که در هر متر مکعب از آن 350 کیلوگرم مواد سیمانی وجود داشته باشد.

شکل 1. بتن ریزی با قیف

در طرح اختلاط نسبت آب به سیمان نباید از 0.45 بیشتر باشد. در این روش باید نکاتی را رعایت کرد:

• باید توجه نمود که قطر لوله حداقل 8 برابر قطر بزرگترین سنگدانه مصرفی باشد.
• اسلامپ بتن باید بین 20 تا 170 میلی متر باشد.
• سر لوله باید به اندازه 100 تا 150 سانتی متر درون مواد بتنی قرار گرفته باشد.
• انتهای تحتانی لوله در هنگام بتن ریزی باید به اندازه حداقل 1 تا 1.5 متر درون بتن قرار گیرد، تا آب نتواند از این قسمت به لوله وارد شود. برای این منظور باید با پر شدن لوله آن را به آرامی بالا کشید.
• از ایجاد کردن سطوح افقی که باعث جدا کردن لایه های مختلف می شوند باید اجتناب نمود.
• وقتی به انتهای کار رسیدیم باید آن قسمت از سطح فوقانی که با مواد بیرونی آمیخته شده است و شن و ماسه و بتن از هم جدا شده اند، باید جمع آوری و دور ریخته شود. این کار باید تا زمانی انجام پذیرد که به بتن سالم برسیم.
• بتن ریزی در زیر آب دارای جزییات زیادی است که بنا بر تاکید و توصیه دستگاه نظارت باید انجام پذیرد.
• باید تدابیری به کار گرفته شود تا اطمینان حاصل نمود که انتهای لوله درون بتن قرار گرفته و در همین حالت باقی می ماند.
• قطر لوله باید در حدود 250 تا 350 میلی متر باشد که در این حالت نیازی به اعمال فشار نیست. اگر از لوله های با قطر کمتر استفاده شود برای جلو راندن بتن باید از فشار استفاده شود.
• در روش بتن ریزی با قیف و لوله بتن مرتعش نمی شود، اما ممکن است بتن ضعیف شود زیرا با آب در تماس است.

روش های بتن ریزی به وسیله قیف و لوله

در این روش که مخصوص بتن ریزی در زیر آب می باشد، یک قیف مخصوص به یک سر میله متصل می گردد. این قسمت در خارج از آب باقی می ماند و بتن از درون این قیف ریخته می شود و سپس از اینجا به لوله وارد می شود و بعد از آن به درون قالب ریخته می شود. این سیستم از یک لوله به قطر 5 تا 30 سانتی متر و یک قیف در انتهای لوله تشکیل شده است. این وسیله باید به گونه ای روی برج ها قرار گیرد که بتوان آن را با بالا آمدن سطح بتن در قالب بالا آورد. مراحل اول بتن ریزی با قیف بسیار مهم است به طوری که لایه های اول بتن باید به گونه ای باشند که چسبنده و پر از سیمان باشند و به آرامی وارد قالب شوند تا از ایجاد یک لایه سطحی ضعیف جلوگیری به عمل آید.

دو روش اصلی بتن ریزی با قیف به صورت زیر می باشد:

1. روش لوله تر
2. روش لوله خشک

• زمانی که عمق آب کمتر از 30 متر و حجم بتن زیاد باشد از روش لوله تر استفاده می شود.
• اما اگر عمق بیشتر از این و محدوده کار کوچک باشد از روش لوله خشک استفاده خواهد شد. در روش خشک مقدار بالا کشیده شدن اولیه کم است و احتمال اینکه بتن با آب ترکیب شود کم خواهد بود. غواصان از شن و ماسه و گروت برای آب بند کردن درزهای لوله استفاده می کنند تا از بتنی که در معرض آب و جریانات قرار دارد محافظت به عمل آورند. در سازه هایی که در ساحل قرار دارند از محافظ های آهنی و حصیری استفاده می شود.

افزایش طول عمر قیف

• قیف بعد از هر بار مصرف باید به طور کامل با آب شستشو داده شود، زیرا اگر موادی داخل آن باقی بماند ممکن است باعث سوراخ شدن آن شود و از طول عمر آن کاسته شود.
• از ابزارهایی مانند آجر برای تمیز کردن داخل قیف نباید استفاده کنید تا به دیواره های آن آسیب وارد نکنید و سوراخ نشود.
• از ضربه زدن به قیف خودداری کنید و هنگام حمل آن سعی کنید به جایی برخورد نکند.
• هنگام قرار دادن قیف روی زمین باید مراقب بود که این کار را به آرامی انجام دهید تا به آن ضربه ای وارد نشود و باعث آسیب به آن نشود.
• سعی کنید اگر بتن دارای دانه های درشت و سنگین است، نصف حجم قیف درون آن مواد بریزید و نصف بار را کاهش دهید.
• به قیف بار اضافی وارد نکنید چون باعث آسیب رساندن به آن و افت عملکرد و کارایی آن خواهد شد.

شکل 2. افزایش طول عمر قیف در بتن سازی

مشخصات بتن مصرفی برای بتن ریزی از طریق قیف و لوله (ترمی)

بتن های به کار برده شده در این روش باید دارای چسبندگی کافی باشند تا به راحتی در طول لوله حرکت داده شود. برای این کار باید همیشه طول لوله پر از مواد بتن باشد. همچنین این سیستم لوله و قیف باید کاملا آب بند باشد. این ویژگی باعث می شود تا شیره بتن ریخته شده خارج نشود. بتن به کار رفته باید ویژگی هایی داشته باشد که به ذکر این ویژگی ها می پردازیم:

• در این بتن نباید نسبت حداکثر اندازه سنگدانه به قطر داخلی لوله از 0.125 بیشتر باشد.
• نسبت آب به سیمان نیز حداکثر 0.45 می باشد.
• اندازه سنگدانه ها برای استفاده در بتن قیف و لوله باید 40 تا 50 میلی متر باشد.
• حدود اسلامپ این بتن 170 تا 250 میلی متر می باشد.
• در هنگام انجام عملیات بتن ریزی باید اختلاف فشار داخل و خارج قالب را از بین برده و سطح آب در داخل و خارج قالب در یک سطح باشد.
• جزییات بتن ریزی باید در مشخصات فنی خصوصی ثبت گردد.