تانکر آب هوایی دارای کاربردهای متفاوتی می‌باشد. از جمله کاربردهای منبع آب هوایی می‌توان به برج‌های بلند ذخیره آب که در شهرک‌های صنعتی یا شهرها استفاده می‌شوند اشاره کرد. مخزن آب هوایی دارای نام‌های دیگری مانند منبع آب هوایی و یا تانکر آب هوایی است.
مخزن هوایی برای ذخیره‌سازی و نگهداری آب آشامیدنی استفاده می‌شود. تامین آب در شهرک‌های مسکونی و صنعتی حومه شهر که دارای مشکلاتی مانند کمبود آب و لوله کشی دارند برعهده منبع هوایی است. این مخازن می‌توانند بسیار بزرگ باشند و برای تامین حجم آب مورد نیاز یک شهر مناسب هستند و یا حتی در حجم‌های کوچک‌تر نیز برای تامین آب چند واحد مسکونی و یا یک کارگاه یا کارخانه به‌کار می‌آیند.
نحوه عملکرد مخزن هوایی
مخزن آب هوایی یک منبع آب مرتفع و بزرگ است. برخی از این سازه‌ها حتی بیش از ۵۰ متر از زمین فاصله دارند. این فاصله برای ایجاد فشار آب می‌باشد. هر فوت ارتفاع ۰/۴۳ psl (پوند در هر متر مربع) فشار تولید می‌کند. منبع آب شهری تقریبا از ۲۰ تا ۳۰ psl می‌باشد.
فشار آب منبع آب هوایی باید به اندازه‌ای زیاد باشد که بتواند آب تمام خانه‌ها و مناطق اطراف را تامین کند. به همین دلیل این مخازن آب به‌طور معمول بلند ساخته می‌شوند تا بتوانند فشار آب لازم تامین شود. وقتی که تانکر آب هوایی افتی در فشار آب به وجود آید، خروجی خود را باز کرده و به دلیل نیروی جاذبه (فشار ثقلی)، آب با سرعت بالایی به طرف پایین می‌آید و باعث جبران کمبود فشار آب می‌شود.
انواع مخرن آب هوایی از نظر جنس
هرچند این برج‌ها دارای اندازه‌ها و شکل‌های متفاوتی هستند اما عملکرد آن‌ها مشترک می‌باشد.
- مخزن هوایی فلزی: این نوع منبع آب هوایی دارای دو دسته روباز و بسته می‌باشند و مورد استفاده قرار می‌گیرند. اگر مخزن برای ذخیره سازی آب به منظور مصارف بهداشتی باشد باید به صورت روباز باشد تا امکان آلودگی و رشد باکتری‌ها و … در آن وجود نداشته باشد. اما برای مواردی مانند مصارف کشاورزی و آتشنشانی ضرورتی برای بسته بودن درب وجود ندارد و مخزن می‌تواند به‌صورت رو باز نیز استفاده شود.
- مخازن هوایی بتنی: این مخازن از جنس بتن هستند و دو نوع سیستم سازه‌ای با پایه استوانه‌ای واحد و پایه قابی شکل دارند. از ویژگی‌های مخازن بتنی، دوام و مقاومت شیمیایی بالا و شکل پذیری آن‌ها می‌باشد.
- مخازن هوایی پلاستیکی: از ویژگی‌های این نوع مخزن هوایی جلوگیری از زنگ زدگی، بهداشتی بودن و جلوگیری از تغییر طعم و مزه آب می‌باشد.
- مخارن هوایی چوبی (که در ایران رایج نیستند): این نوع مخازن طرفداران بسیار کمی دارد و تنها در برخی کشورها از این مخازن استفاده می‌شود. در نیویورک که یکی از پیشرفته‌ترین و گران‌ترین شهرهای جهان است، این مخازن روی پشت بام‌های ساختمان‌های زیادی استفاده شده است.
- مخازن هوایی کامپوزیتی: این مخازن در مقایسه با مخازن فلزی و بتنی دارای وزن سبک و قابلیت جابه‌جایی آسان‌تری هستند. باید بدانید که هر چه وزن مخزن بالاتر رود نیاز به سازه‌ها و پایه‌های قدرتمندتری برای مستحکم شدن آن در برابر حوادث طبیعی مانند طوفان، سیل و زلزله وجود دارد. همچنین مخازن هوایی کامپوزیتی دارای مقاومت در برابر زنگ زدگی و لجن گرفتگی هستند و گزینه مناسب‌تری نسبت به مخازن فلزی و بتنی هستند. طراحی و ظاهر بهتر این مخازن برای افرادی که به این مورد اهمیت می‌دهند انتخاب بهتری می‌باشد.
انواع مخازن هوایی از نظر شکل ظاهری
- مخزن هوایی استوانه‌ای (Cylindrical)
- مخزن هوایی مخروطی (Conical)
- مخزن هوایی کروی (Spherical)
- مخزن هوایی مکعبی (Cubical)
حجمی که مخزن‌های هوایی استوانه‌ای و مکعبی دارند کمتر می‌باشد زیرا از این مخازن فقط در صورتی می‌توان استفاده کرد که ضخامت دیواره‌های آن زیاد باشد. در مقابل به دلیل اینکه مخزن‌های مکعبی با ضخامت کمتری نسبت به دو مخزن دیگر می‌توانند حجم قابل توجهی آب را در خود ذخیره کنند، بیشتر مورد توجه خریداران واقع شده‌اند.
کاربرد مخرن آب هوایی
هر چند تانکرهای هوایی اشکال متفاوتی دارند و دارای ابعاد و اندازه‌های مختلفی می‌باشند، اما دارای عملکرد و کارایی مشترک و یکسانی هستند. تانکر هوایی گاهی تا بیش از ۵۰ متر از سطح زمین فاصله و ارتفاع دارد که دلیل این ارتفاع بالا نیز همانطور که بیان کردیم، برای تامین فشار آب آشامیدنی می‌باشد. فشار آب مخزن هوایی آنقدر بالا است که قادر است آب تمام مناطق اطراف و همچنین خانه‌ها و مجموعه‌های صنعتی را تامین کند. در واقع کاربرد مخزن آب هوایی، تامین حجم آب مورد نیاز یک شهر یا آب مورد نیاز چند واحد مسکونی و یا یک کارگاه یا کارخانه می‌باشد.
تعیین حجم مخزن آب هوایی
حجم مخزن آب هوایی به این دلیل اهمیت دارد که هنگام طراحی مخزن آب هوایی با توجه به حجم مورد نیاز انجام می‌شود و برای تعیین حجم نیز معمولا 3 مورد زیر را در نظر گرفته می‌شود:
- آب مصرفی
- جبران نوسانات ساعتی
- تامین آب به هنگامی‌که آب ورودی به مخزن در اثر صدمات وارده به خط لوله و از کار افتادن پمپ‌ها باید در مخزن وجود داشته باشد.
پایه‌های نصب مخزن آب هوایی
سازه‌ها و پایه‌های این مخازن به صورت 3 پایه، 4 پایه و 6 پایه به همراه یک مخزن بزرگ آب روی آن است. این پایه‌ها در بسیاری از موارد از جنس فولاد ساخته می‌شوند.
نکات مهم به هنگام نصب منبع آب هوایی
- به هنگام انتخاب محل و مکان نصب مخزن اید توجه کنید که مکان انتخابی متناسب با ابعاد و اندازه مخزن باشد.
- انتخاب پایه مخزن مناسب یکی از نکات بسیار مهم است.
- پمپ مخزن بهتر است در مکان بسته و سرپوشیده قرار گرفته شود.
- دقت کنید که حتما از یخ زدگی پمپ در فصول سرد جلوگیری کنید.
- برای انتخاب قطر لوله‌هایی که استفاده می‌کنید دقت لازم را داشته باشید.
- اطلاع از ظرفیت و حجم قابل تحمل مخزن یکی از اوامر مهم است.
- بازدیدهای دوره‌ای را حتما انجام دهید.
- مخزن آب هوایی را در مکانی که به دور از جریان الکتریسیته باشد نصب کنید تا از حوادث خطرناک جلوگیری شود.
قیمت مخزن آب هوایی به چه عواملی بستگی دارد؟
برای ساخت این مخازن هزینه‌ای چند برابر هزینه ساخت مخازن زمینی مورد نیاز است. برای تعیین قیمت یک مخزن آب هوایی فاکتورهای بسیار زیادی تاثیر گذار هستند. از جمله این موارد می‌توان به طراحی مخزن، جنس مخزن، پایه‌های نصب مخزن، مراحل جوشکاری و … اشاره کرد.
ثبت ديدگاه